Những ngày này, nông dân vùng trồng bưởi đỏ đặc sản Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình đứng ngồi không yên vì vườn bưởi chẳng đậu được bao nhiêu quả. Những cây bưởi từng sai quả như chùm nho thì năm nay chỉ nhìn thấy toàn lá và lá.

Ông Nguyễn Văn Thái, ở xóm 3, xã Tử Nê là một trong những hộ đầu tiên đưa cây bưởi đỏ lên đồi quặng để trồng. Sau nhiều năm đánh vật với đất, vườn bưởi của ông đã đơm hoa kết trái. Năm thứ 3 ông đã "bắt" bưởi ra quả. Liên tiếp 2 vụ sau đó, vườn bưởi đã mang lại cho ông cả nửa tỷ đồng.

Trái với không khí hồ hởi mọi năm, vụ bưởi năm nay, ông chán không muốn bước chân vào vườn, vì bưởi vừa ra hoa xong nhưng các đài hoa chỉ trơ lại những cuống hoa khô quắt queo.

Do ảnh hưởng của nắng gió Tây nên đài hoa bưởi rụng rất nhiều. 

Vườn bưởi của ông Thái nằm tít trên đồi cao. Cây nào cây nấy tốt um, lá xanh đen. Tuy nhiên, khi lại gần mới thấy, quả đậu rất ít, cuống hoa rơi trắng gốc. Ông Thái bảo: "Năm nay bưởi ra hoa đúng đợt gió Tây hoạt động mạnh, hoa bưởi héo và rụng hết. Hơn nữa, năm nay trời không có mưa Xuân, nên độ ẩm rất kém, bưởi đậu ít". 

Quả như lời ông Thái nói, những cây bưởi năm trước đậu quả sai như cùm nho thì nay nhìn mỏi mắt mới thấy quả. Đặc biệt là những cây bưởi da xanh, cây nào cây nấy quả bị trút sạch như có người vặt trụi. Mấy anh em nhà ông Thái trồng cả chục hecta bưởi trên đồi. Họ đã ăn nên làm ra nhờ cây bưởi đỏ và bưởi da xanh. Vậy mà năm nay, nhìn vườn bưởi ai cũng buồn thiu. 

Cũng giống như các hộ dân trồng bưởi ở Tử Nê, người dân ở các xã Mãn Đức, Đông Lai và Phong Phú của huyện Tân Lạc đều rơi vào cảnh bưởi chưa thu hoạch mà nước mắt đã rơi. Vùng này bà con nông dân nổi tiếng về cách "bắt" bưởi đậu sai như nho, vậy mà nay rất ít nhà còn được hưởng cái niềm vui đó. 

Theo lý giải của các lão nông, cây bưởi đỏ vốn rất khỏe, ít khi nó bị mất mùa. Không những vậy, các lão nông nơi này còn sử dụng thuốc rất hợp lý, nên cây bưởi phát triển rất tốt. Có những cây bưởi cho ra cả nghìn quả, vậy mà năm nay họ đều bó tay. Nguyên nhân ban đầu được chỉ ra là do thời tiết. Cây bưởi ra hoa đợt hai vào đúng đợt gió Tây hoạt động mạnh. Hoa gặp nhiệt độ cao và thời tiết hanh khô nên bị rụng nhanh. 

Cây bưởi nghìn quả ở xã Đông Lai, năm nay cũng trắng trơn, quả đậu rất ít. 

Theo tìm hiểu của chúng tôi, có một số gia đình lại không bị mất mùa bởi họ đã xử lý cây sớm hơn các hộ khác khoảng 1 tháng. Ông Trần Văn Minh ở xóm Tân Hương, xã Đông Lai năm nào cũng bắt cây bưởi ra hoa và đậu quả trước Tết. Theo ông Minh, thời tiết sau Tết là giai đoạn chuyển mùa. Cây bưởi vốn rất mẫn cán với thời tiết, do vậy, trước Tết thời tiết sẽ ổn định hơn. Do vậy, cây bưởi sẽ đậu tốt hơn. 

Những vườn bưởi đậu quả như thế này ở Tân Lạc năm nay rất hiếm. 

Cách làm của ông Minh cũng có cơ sở vì từ khi trồng bưởi đến nay, năm nào ông cũng được mùa. Tuy nhiên, các hộ trồng bưởi lâu năm nơi này lý giải, ngay cả bưởi Diễn, bưởi da xanh cũng mất mùa, chứng tỏ thời tiết năm nay không ủng hộ người trồng bưởi.