Bệnh viêm não của ngựa bao gồm: Bệnh viêm não Nhật Bản B, là một bệnh chung của lợn, ngựa và người, phân bố ở một số nước và lãnh thổ châu Á như Trung Quốc, Triều Tiên, Đài Loan, Nhật Bản, Thái Lan, Malaixia, Ấn Độ, Việt Nam, Lào, Campuchia... Bệnh viêm não tủy của ngựa Vênêxuêla cũng là một bệnh chung của người và ngựa ở một số nước Nam Mỹ như Vênêxuêla, Côlômbia, Pêru, Goatêmala, Êcuađo, Ônđurát, Mêhicô, Côxta Rica,...

Ở Việt Nam, bệnh viêm não Nhật Bản B đã được phát hiện ở người, đặc biệt là trẻ em từ dưới 6 tuổi. Trong môi trường tự nhiên, lợn và ngựa cũng là động vật dị cảm: nhiễm virus, phát bệnh và tàng trữ mầm bệnh. Năm 1999, một ổ dịch viêm não ở lợn đã xảy ra trên một quy mô lớn ở Malaixia, phải hủy diệt hơn 1 triệu lợn và bệnh lây sang người làm cho 98 người bị chết, phần lớn là những công nhân trong lò sát sinh và công nhân chăn nuôi. Các chuyên gia thú y của Malaixia và nước ngoài đã phân lập được trong ổ dịch này cùng lúc virút viêm não Nhật Bản B và virút Nipah, một virút mới cũng gây viêm não, có cấu trúc kháng nguyên khác với virút viêm não B.

Các cách thức chẩn đoán bệnh viêm não của ngựa

- Chẩn đoán lâm sàng ở ngựa:

Người ta căn cứ theo các dấu hiệu lâm sàng của ngựa bệnh như sốt cao, có triệu chứng thần kinh và hôn mê để dự đoán khả năng bị bệnh viêm não B của người. Trong khu vực có ổ dịch, nếu thấy cả lợn và người có dấu hiệu lâm sàng tương tự như ở người thì đó cũng là cơ sở để chẩn đoán bệnh.

- Chẩn đoán huyết thanh ở ngựa:

Người ta lấy mẫu huyết thanh từ súc vật nghi mắc bệnh để xét nghiệm bằng phản ứng trung hoà (NT), phản ứng kết hợp bổ thể (CFT) hoặc phản ứng ELISA để chẩn đoán bệnh viêm não B.

Phương pháp xác định hàm lượng IgM trong máu cũng được ứng dụng để chẩn đoán bệnh viêm não B ở ngựa. Ngựa viêm não B tăng lượng IgM trong máu. Do vậy, phương pháp trên có độ chính xác cao trong phát hiện ngựa bị bệnh, kể cả những ngựa bị bệnh ẩn tính hoặc mang trùng trong vùng dịch tễ của bệnh viêm não B.

- Chẩn đoán vi sinh vật:

Người ta phân lập virút từ bệnh phẩm lấy ở súc vật bị bệnh, nghi bị bệnh trên các môi trường tế bào và tiêm truyền động vật. Bệnh phẩm dùng cho chẩn đoán phân lập virút thường là máu của súc vật bị bệnh đang sốt cao, não của súc vật chết và não của thai bị sảy từ súc vật có chửa.

- Chẩn đoán phân biệt:

Ở các nước châu Á, bệnh viêm não ngựa chỉ do virút viêm não B gây ra, cần phân biệt với các bệnh viêm não khác bằng cách phân lập, xác định virút.

Ở ngựa còn có bệnh viêm não do độc chất, xuất hiện không có mùa vụ. Còn viêm não B thì chỉ xảy ra vào các tháng có thời tiết ấm áp từ giữa mùa hè khi mà muỗi Culex spp. phát triển mạnh, hút máu và truyền bệnh cho súc vật.

Bệnh phó cúm (Parainfluenza) ở lợn do Myxovirus I (Sendai) cũng gây sảy thai cho lợn, có một số biểu hiện lâm sàng giống bệnh viêm não Nhật Bản B. Người ta căn cứ vào kết quả chẩn đoán phân lập virút để phân biệt bệnh phó cúm với bệnh viêm não Nhật Bản B. Hơn nữa, bệnh phó cúm chỉ thấy ở lợn con tại các nước Bắc Mỹ và châu Âu./.

BT - Khoa học Nhà Nông

TIN TỨC KHÁC :