I. Biểu hiện của một số bệnh ở nấm rơm trồng

Thường bệnh xảy ra ít có cách nào điều trị thật hiệu quả. Chủ yếu là giảm bớt tác hại của nó và nhất là ngăn chặn nguồn bệnh lây lan không chỉ trong một đợt nuôi trồng mà có thể nhiều đợt tiếp theo.

Tùy theo biểu hiện của bệnh mà có phương pháp khắc phục (bảng 1).

Bảng 1 : Một số biểu hiện bệnh trong trồng nấm và biện pháp khắc phục

Việc sử dụng thuốc không phải là biện pháp tối ưu, nó thường dẫn đến các hậu quả xấu như :

– Gây độc cho người tiếp xúc trực tiếp với thuốc.

– Ảnh hưởng đến nấm trồng, làm tơ yếu dễ nhiễm bệnh hơn. Trong nhiều trường hợp tơ bị chết hoặc quả thể ngừng tăng trưởng.

– Giảm chất lượng sản phẩm: nấm có thể tích lũy các chất độc của thuốc và sản phẩm của nó hoặc tai nấm trở nên độc cho người sử dụng.

– Làm mất cân bằng sinh thái: thuốc diệt mầm bệnh nhưng đồng thời cũng diệt cả các sinh vật có lợi, bao gồm những “thiên địch” của đối tượng gây bệnh hay những kẻ thù của chúng. Thí dụ: kiến ăn nhện mạt (mites). Vì vậy khi bệnh phát triển trở lại, thì lan truyền rất nhanh và hậu quả nghiêm trọng hơn gấp nhiều lần.

– Sự lờn thuốc: việc sử dụng thường xuyên thuốc diệt khuẩn, diệt côn trùng, nhất là tình hình lạm dụng thuốc trong trồng nấm hiện nay có thể dẫn đến hậu quả là vi trùng, nấm mốc hoặc côn trùng quen dần với thuốc (lờn thuốc). Đến khi dịch bệnh phát triển khó chặn đứng.

Tuy nhiên, vì thuốc vẫn là cách dập dịch bệnh nhanh và hữu hiệu nhất, nên trong trồng nấm vẫn phải dùng một số thuốc để phòng ngừa và điều trị các bệnh ở nấm. Những thuốc thường dùng được trình bày ở bảng 2.

Bảng 2 :  Một vài loại thuốc được dùng trong phòng bệnh ở nấm trồng

    (x*) Sản phẩm do Công ty thuốc sát trùng (Vipesco) sản xuất

II. Một số biện pháp phòng bệnh trong trồng nấm rơm

Biện pháp tích cực nhất nhằm tránh những tổn thất do dịch hại gây ra là tổ chức phòng ngừa. Việc ngừa bệnh bao gồm nhiều vấn đề:

1. Chọn địa điểm

Nơi trồng nấm nên xa nguồn bệnh như cống rãnh, rác rưởi, lá cây mục, phế liệu trồng nấm, chuồng trại chăn nuôi… Ngoài ra, cũng nên tránh các nơi có nhiều bụi, như nhà máy xay xát, chế biến nông sản, cưa xẻ gỗ…

2. Hợp lý hóa qui trình sản xuất

– Việc bố trí kho nguyên liệu, nơi dự trữ sản phẩm (nấm khô), phòng cấy, phòng ủ và nơi nuôi trồng cần tính toán để không lây nhiễm lẫn nhau.

– Người chăm sóc không nên đi từ phòng này sang phòng khác, nhất là sau khi vào phòng trồng.

– Phòng ủ cần thoáng và ánh sáng vừa phải, bịch phôi không chồng chất lên nhau để tránh nấm mốc, côn trùng có điều kiện ẩn náu và phát triển.

– Nhà trồng nên tưới tập trung, tránh làm theo kiểu gối đầu thành nhiều đợt, bệnh đợt trước có thể lây sang đợt sau.

3. Xử lý môi trường và nguyên liệu

– Trước và sau mỗi đợt nuôi trồng cần vệ sinh kỹ nhà trồng, như : nền đất, dàn kệ hoặc kèo cột. Việc xử lý nên tiến hành cùng lúc và trước khi nuôi trồng ít nhất là hai ngày, như phun thuốc diệt côn trùng trên vách, rải thuốc diệt tuyến trùng trên nền (nền đất hoặc cát), quét vôi cộng muối hoặc nhớt cặn lên các dàn cột (gỗ, tầm vông).

– Thu dọn nguyên liệu rơi vãi, không quét tấp vào một góc nào đó, lâu ngày sẽ gây nhiễm.

– Cơ chất đã không khử trùng thì thôi, còn ngược lại phải hấp thật kỹ, vì bên trong có nhiều thành phần thích hợp cho mầm bệnh mọc nhanh hơn bình thường.

4. Ngăn chặn bệnh lây lan

– Trường hợp bệnh đã xảy ra (bệnh lây lan) phải cô lập ngay khu vực bệnh, như cách ly nguồn bệnh và phun thuốc diệt. Phun ngừa khu vực xung quanh, theo dõi kiểm tra thường xuyên hơn.

– Bình thường chưa thấy bệnh xảy ra cũng phải có kế hoạch chăm sóc định kỳ để có thể phát hiện sớm mầm bệnh, kịp ngăn chặn trước khi lây lan.

– Nhà trồng, nhà ủ hay cơ sở nói chung, càng ít người lạ ra vào càng tốt. Đặc biệt là đem giống lạ vào nuôi trồng chung với giống đang sản xuất.

III. Một số lưu ý đối với người trồng nâm rơm

Bên cạnh vấn đề phòng bệnh cho nấm, người tham gia vào ngành trồng nấm cũng cần quan tâm đến việc bảo vệ sức khỏe cho mình và mọi người xung quanh, bao gồm:

1. Bào tử và nấm bệnh

Ngoài bào tử của nấm trồng, tất nhiên sẽ không tránh khỏi bào tử của nhiều loại nấm mốc khác. Người trồng có thể hít phải các loại bào tử này và lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến đường hô hấp (suy hô hấp hoặc viêm nhiễm). Bào tử bào ngư được xem là nguy hiểm nhất vì gây dị ứng đường hô hấp. Người bệnh mệt mỏi như bị lao phổi. Bào tử một số nấm mốc, như: Aspergillus niger có thể ký sinh trong phổi người… Do đó, cần cẩn thận khi chăm sóc nấm cũng như tiếp xúc với các nguồn nhiễm mốc. Tốt nhất nên có mặt nạ che mặt (loại phòng chống hơi độc) hoặc khẩu trang. Các loại nấm mốc lạ cũng nguy hiểm không kém, chúng có thể là những nhóm ký sinh ở da, móng tay, móng chân… rất khó trị. Thường khi phải tiếp xúc với các nguồn có thể gây bệnh, nên mang bao tay cao su hoặc giày ống. Thí dụ : lúc di chuyển gỗ khúc, trộn phế liệu nấm mèo trồng nấm rơm.

2. Thuốc diệt côn trùng

Phần lớn thuốc diệt côn trùng đều có hại, nhiều hay ít. Do đó, cần cẩn thận khi sử dụng :

– Tìm hiểu kỹ tính năng của thuốc và liều lượng dùng.

– Thời gian phân hủy và khả năng gây độc cho người.

– Tránh tiếp xúc trực tiếp với thuốc, tốt nhất nên mang khẩu trang khi phun thuốc.

– Hạn chế việc sử dụng thuốc trực tiếp lên nấm (cả tơ và quả thể).Một số bệnh ở nấm trồng và cách điều trị

Từ khóa: phương pháp điều trị một số bệnh ở nấm rơm, phương pháp phòng bệnh ở nấm rơm, giới thiệu một số bệnh thường gặp ở nấm rơm, hướng dẫn phòng bệnh ở nấm rơm, mua bán giống nấm rơm, cung cấp nấm rơm, thu mua nấm rơm

TIN TỨC KHÁC :