Máy đang gặt lúa của ông Đỗ Văn Tuấn . Ảnh: Hòa Hội

Năng suất lúa giảm gần nửa

Sau vài, ba cơn mưa trái mùa hôm Tết Đinh Dậu 2017, hàng nghìn héc ta lúa Đông-Xuân tại các tỉnh ĐBSCL sắp vào mùa thu hoạch bị ngã rạp. 

Ghi nhận của phóng viên ngày 8/2, hai bên đường dọc quốc lộ 61C thuộc địa bàn tỉnh Hậu Giang và thành phố Cần Thơ có nhiều cánh đồng lúa đang độ chín vàng nhưng bị ngã rạp sát đất. Lão nông Đỗ Văn Tuấn, 60 tuổi ở ấp Trường Hòa A, xã Trường Long A (Châu Thành A, Hậu Giang) với ánh mắt buồn rượi, đứng trên bờ mẫu nói: “Tôi làm lúa mấy chục năm nay, chưa có năm nào mà vụ Đông-Xuân gặp mưa thế này. Chỉ 3 cơn mưa vào mùng 5 - 6 Tết đã làm lúa ngã rạp sát đất”. Ông Tuấn cho biết, vụ Đông-Xuân năm nay gia đình ông trồng 1,5 ha lúa IR50404, năng suất chỉ đạt 6 tấn/ha, giảm gần một nửa so với vụ Đông-Xuân năm ngoái. 

May là bà con nông dân đã ký hợp đồng, thống nhất giá với thương lái trước đó cả tháng nên giá không bị giảm. Hơn nữa, mấy hôm nay giá lúa vụ mới trên thị trường có nhích lên nên giá lúa mua tại ruộng vẫn giữ ở mức 4.200 - 4.500 đồng/kg đối với lúa IR 50404 và 5.000 - 5.200 đồng/kg đối với lúa thơm. Nhưng ông Tuấn không khỏi lo ngại bởi khi chi phí thu hoạch tăng cao, sản lượng giảm thu không thấm vào đâu.

Bà Nguyễn Thu Hà (ấp Trường Thọ 1, xã Trường Xuân, huyện Thới Lai) cho biết, gia đình có gần 1 ha, vừa mới thu hoạch xong được gần 8 tấn lúa, chỉ bằng 2/3 sản lượng vụ Đông-Xuân năm ngoái. Phần lớn số lúa này đã được bán trong ngày 7/2 để lấy tiền trả nợ vật tư và tiêu xài. “Mấy bao lúa đang phơi là chừa lại dành ăn cho tới vụ sau”-bà Hà bộc bạch. Bà cũng cho biết: “Với lúa đứng, chi phí cho máy gặt là 2,5 triệu đồng/ha, còn lúa ngã rạp lên đến 3,4 triệu đồng/ha, vậy mà họ còn không muốn gặt nữa”.

Bên ấp Trường Thọ (xã Trường Xuân), ông Lê Văn Hai đang thu hoạch 1,5 ha lúa ngoài đồng. Ông cho biết, dự kiến vụ Đông-Xuân năm nay sẽ đạt khoảng 12 tấn/ha nhưng mưa xuống làm lúa ngã đã giảm năng suất khoảng 30%. “Nông dân chỉ trông chờ vào ruộng đồng nhưng vất vả mấy tháng trời lại tiền cũ đổi tiền mới”- ông Hai tâm sự. Không chỉ giảm năng suất, lúa bị ngã rạp còn giảm chất lượng nghiêm trọng.

Không trở tay kịp

Ông Trần Văn Cang, 67 tuổi ở ấp Trường Phú A, xã Trường Thắng (Thới Lai) đứng giữa 1,4 ha ruộng lúa đổ rạp với vẻ mặt buồn bã. Vừa đưa tay đỡ bụi lúa lên, ông Cang vừa tiếc rẻ: “Lúa đang căng tròn no hạt bỗng ngã xuống đất, lớp này đè lên lớp trước, năng suất giảm”. Ông Cang cho biết làm nghề trồng lúa trên 40 năm nay nhưng chưa năm nào vụ Đông-Xuân bị mưa dầm như thế này. “Những năm trước cùng lắm là bị rớt giá, hay mưa thì cũng vào mùa khác chứ vào Tết thì hiếm gặp”- ông Cang chia sẻ.

Tại Đồng Tháp, tình trạng lúa đổ do những cơn mưa trong ngày Tết vừa qua cũng xảy ra trên diện rộng. Ông Nguyễn Văn Hòa (xã Phú Hiệp, huyện Tam Nông) cho biết, ông có gần 3 ha lúa bị đổ do cơn mưa trái mùa hôm Tết gây ra, khiến năng suất giảm trên 20%. Theo lời ông, năm nay mất mùa lúa là do thời tiết bất thường, mưa kéo dài từ lúc mới sạ đến trổ bông và khi gần thu hoạch thì bị mưa làm đổ ngã, chưa kể bị chuột bọ phá hoại.

Vườn cam xoài với hơn 1.000 cây của ông Hai E (phường Thới An, quận Ô Môn, Cần Thơ) đang vào mùa cho trái vụ gặp phải đợt mưa lớn vào những ngày cuối năm khiến cây cho trái sớm giảm năng suất so với năm rồi.

Những người nuôi cá cũng gặp không ít khó khăn do thời tiết thất thường. Ông Nguyễn Văn Tấn (ngụ huyện Châu Phú, tỉnh An Giang) than thở: “Chưa thấy năm nào như năm nay, thời tiết lạ lùng, hai hầm cá tra khoảng 300 tấn của tôi đang lớn mà bị dịch bệnh chết gần 6 tấn rồi. Vụ cá năm nay có lẽ tôi lỗ nặng”.

Anh Nguyễn Văn Vũ (ấp Xáng Mới, thị trấn Rạch Gòi, huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang) cho biết, nông dân ở đây trồng chủ yếu là giống lúa IR 50404 do giống lúa này có ngắn ngày, năng suất cao lại dễ canh tác. Tuy nhiên, thời tiết năm nay thất thường làm cho sâu bệnh nhiều, thân cây yếu, dễ bị ngã đổ khi gặp mưa lớn.

Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, ông Ngô Xuân Hiền - Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang cho biết, hiện nay gần 6.000 ha lúa của bà con đang trong giai đoạn thu hoạch. Trước giờ, chưa từng có mưa xảy ra vào tháng 2 như năm nay, nếu có thì chỉ 1 - 2 đám mưa nhỏ chứ không mưa liên tục nhiều ngày như vậy.