Trên sườn dốc tọa lạc mặt đường phố Xô Viết Nghệ Tĩnh, TP Ðà Lạt (Lâm Đồng) có Trang trại Langbiang Farm hàng ngày tươi xanh những luống rau khí canh, khách địa phương và khách du lịch tự quảng bá với nhau tìm đến tham quan, khám phá nhiều điều thú vị bất ngờ.

Rau xanh lá, rễ lơ lửng trong không khí

Dừng lại bên đường phố Xô Viết Nghệ Tĩnh, Đà Lạt, khách tôi bước lên mấy chục bậc cấp ngập đầy sắc xanh của rau, hoa nhà kính canh tác địa canh, thủy canh rồi dành lâu hơn thời gian khám phá rau khí canh trên diện tích 500 m2 nhà kính của Trang trại Langbiang Farm. Anh Trần Thế Vũ, hướng dẫn viên của trang trại đưa khách tôi đến từng luống rau khí canh với nhiều chủng loại mới lạ và nhiều tuổi gieo trồng khác nhau...

Rau khí canh ở Trang trại Langbiang Farm Đà Lạt với bộ rễ lơ lửng trong không khí. Ảnh: V.Việt

Với chiều rộng khoảng 1,5m, chiều dài khoảng 8m, từng luống rau khí canh được lắp đặt cách ly mặt đất khoảng 1m. Rau được trồng trong rọ nhựa có chứa viên nén xơ dừa đường kính khoảng 4cm, chiều cao khoảng 5cm, đặt trong từng ô tròn bố trí trên bề mặt máng canh tác khí canh. Bên dưới máng là một khoang máng trống chứa không khí hấp thu dinh dưỡng phun sương để nuôi bộ rễ.

Hướng dẫn viên Vũ mở chiếc máng lên trên, “phát lộ” ra những chùm rễ cây trắng vàng tua tủa, rồi nói: “Cây giống rau đưa vào trồng khí canh chừng tuần sau là rễ phát triển thành từng chùm bên dưới máng; bên trên máng thì cây đã phát triển đủ những bộ lá, đường kính đo cả gang tay. Tùy theo thời điểm sinh trưởng của cây, trang trại cài đặt chế độ phun sương dinh dưỡng trong không khí nuôi bộ rễ lưu dẫn lên hấp thu vào thân, lá rau phát triển tươi tốt, có thể cách nhau từ 1 - 5 phút phun sương một lần, phun theo chu kỳ trong 24 giờ hàng ngày. Như vậy giúp cây vừa đủ thức ăn, nước uống và ngập đầy không khí để phát triển theo từng giây, từng phút…”.

Lúc này đang vào thời điểm tháng 9.2017, vườn rau khí canh nhà kính 500m2 của Trang trại Langbiang Farm có hơn 10 loại rau đang sinh trưởng trên 25 luống, hàng tuần đều có sản phẩm thu hoạch cuốn chiếu. Thu hoạch đến đâu xuống giống tái canh đến đó.

Tất cả đều thực hành theo quy trình khép kín tại chỗ từ phối trộn nén viên giá thể, ươm gieo cây giống, xuống giống và đóng gói sản phẩm chuyển đi tiêu thụ…Trung bình một lứa rau khí canh xuống giống, chăm sóc và thu hoạch trong vòng 25 ngày. Hoàn toàn không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học. Trên bề mặt luống rau thủy canh treo từng hàng bẫy dính để dẫn dụ, tiêu diệt côn trùng. Bộ rễ bên dưới cách ly nhau trong không khí nên gần như ít xảy ra vi khuẩn lây nhiễm bệnh theo nguồn nước từ cây này sang cây khác như rau thủy canh. 

Ông Trần Huy Đường, chủ nhân Trang trại Langbiang Farm tính toán: “Nếu trừ thời gian làm vệ sinh máng, rọ nhựa, kiểm tra bảo dưỡng đường ống phun sương, hệ thống bơm nước từ giếng ngầm…sau khi thu hoạch, trong năm vừa qua, Trang trại Langbiang Farm đã trồng thành công 12 lứa rau khí canh, cung cấp cho thị trường siêu thị các tỉnh phía Nam, giá ổn định bán ra trung bình 25.000 đồng/kg. Mỗi năm nhân với tổng sản lượng 400 tấn/ha, thành tổng doanh thu 10 tỷ đồng. Tỷ lệ lợi nhuận 25-30%, thành tiền 2,5-3 tỷ đồng/ha/năm”.

Khí canh “bù đắp” cho thủy canh

Có được Trang trại Langbiang Farm trồng rau khí canh diện tích 500m2 nhà kính, chủ nhân Trần Huy Đường đã thực hành gần 1 năm thực nghiệm, bổ sung và hoàn chỉnh quy trình. Còn trước đó, ông Đường dành nhiều thời gian tham quan, nghiên cứu, tập huấn kỹ thuật trồng khí canh từ châu Âu, Nhật Bản… về Đà Lạt áp dụng trên một vài luống rau nhỏ, sau đó mới từng bước chọn ra những giải pháp kỹ thuật phù hợp nhân rộng đến nay.

“Trồng rau khí canh và thủy canh với cùng cơ chế cung cấp dinh dưỡng trực tiếp đến bộ rễ cây. Nhưng khác nhau là rau thủy canh có bộ rễ ngập trong nước; rau khí canh với bộ rễ phát triển trong môi trường khí oxy tổng hợp. Nhờ vậy phương pháp khí canh bù đắp hạn chế của phương pháp thủy canh là ngăn chặn gần như tuyệt đối các mầm bệnh xâm nhập bộ rễ, lây lan trong dung dịch hồi lưu. Mỗi năm sản xuất rau khí canh tăng hơn 2 lứa với đa dạng chủng loại cao cấp hơn so với sản xuất rau thủy canh. Giá trị đầu tư thiết bị, dây chuyển sản xuất rau khí canh cũng thấp hơn rau thủy canh từ 5 - 10%...”, chủ nhân Trần Huy Đường đúc kết ban đầu. 

Ngoài ra, nếu so ngược về rau địa canh thì rau khí canh ở Trang trại Langbiang Farm ước tính tăng sản lượng gầp 2 lần và rút ngắn thời gian canh tác đến 1,5 lần. Đây một giải pháp sản xuất khả quan mới áp dụng cho vùng rau Đà Lạt và các huyện phụ cận trong trước mắt cũng như lầu dài.