Một số kinh nghiệm cần lưu ý khi gieo hạt rau, hạt hoa. Bạn đọc xong bài này bạn sẽ giải thích được tại sao người ta gieo lên mà mình gieo mãi không thấy lên, gieo loại này lên nhiều nhưng loại kia lên ít, hoặc tệ hơn là chẳng lên hạt nào. Biết được nguyên nhân thì bạn sẽ tự rút ra được nhiều bài học để lần sau bạn cũng gieo tốt như những người khác hoặc là gieo loại nào cũng không còn sợ nó bị chết nữa.

1.Kiến thức chung nhất cho tất cả các loại hạt (được áp dụng cho những người chơi hoa hộ gia đình hoặc những người mới làm quen với cây cối)

a. Chuẩn bị đất gieo hạt:

Nguyên tắc chung của tất cả các loại hạt khi nảy mầm là cần đất tơi xốp (để rễ có thể phun ra dễ dàng), nhiều mùn ( có nhiều chất để cây làm thức ăn).

-  Thông thường có thể trộn đất mầu (nên phân biệt đất mầu, đất sét, đất cát) + trấu hun, trấu trắng hoặc các loại hữu cơ ủ hoai + phân hữu cơ vi sinh. Đất thịt sẽ cung cấp vi lượng cho cây, trấu và các chất trộn sẽ cung cấp độ phốp, thoáng và chế độ điều hòa độ ẩm thích hợp cho rễ cây phát triển. Phân hữu cơ nhớ phải để hoai mục không nên dùng phân hữu cơ tươi sống vì dễ làm cho cây bị bệnh,

-  Hiện tại trên thị trường có những loại đất chuyên dùng để gieo hạt như: Tribat hoặc Sài gòn.

b. Kỹ thuật ngâm ủ hạt (tác dụng phá ngủ nghỉ, kích thích hạt nảy mầm), có các cách sau:

- Đối với những hạt dễ nảy như một số hạt rau cải chỉ cần vãi ra ruộng, tưới nước đủ ẩm là hạt tự nảy
- Đối với một số loại hạt khó nảy hơn có thể ngâm ủ hạt trong nước một thời gian để hạt hút no nước rồi mang ủ đến khi hạt nảy mầm thì đem gieo.

c. Kỹ thuật gieo hạt

-  Với các hạt dễ lên như một số loại hạt rau có thể vãi trực tiếp ra ruộng.

-  Các hạt khó lên như hạt cà chua, hạt hoa nên gieo vào khay để dễ chăm sóc, sau đó cây đã được 3-5 lá thật thì bứng ra ngoài để trồng vào bầu hoặc ra ruộng.

Trên đây là những kiến thức cơ bản nhất, nếu bạn chỉ áp dụng kiến thức trên thì việc tỷ lệ nảy mầm của bạn đạt 20% hay 90% hoặc chết luôn vẫn là hên xui. Để biết chính xác,  bạn còn phải so kiến thức trên được áp dụng đúng khoảng bao nhiêu % so với kiến thức chuẩn mà mình sẽ hướng dẫn ở dưới đây.

- Nếu bạn làm được theo các kiến thức chuyên sau bạn sẽ đạt tỷ lệ nảy mầm giống như trên bao bì tức khoảng trên 80%. Vì khi các nhà sản xuất hạt giống tính tỷ lệ nảy mầm là người ta tính với điều kiện thích hợp nhất (hoàn hảo) cho hạt nảy mầm chứ không thể trừ đi yếu tố thiếu kiến thức hoặc làm sai phương pháp của người gieo vì cái đó thì quá vô cùng mà nhà sản xuất hạt không thể tính được. Một lưu ý nữa cho người gieo hạt là công ty gieo hạt chỉ đảm bảo được tỷ lệ nảy mầm của hạt (tức là yếu tố bên trong) còn sự phát triển nhanh hay chậm lại phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố bên ngoài (chế độ tưới nước, nhiệt độ, sâu bệnh và các yếu tố bên ngoài khác…)

2. Kiến thức chuyên sâu áp dụng cho những người chuyên gieo hạt để bán hoặc nhà vườn sản xuất cây con quy mô lớn.

a.Trước tiên muốn gieo hạt tốt phải biết phân chia hạt giống thành các loại như sau:

* Đặc tính sinh học của hạt:

- Các loại hạt dễ gieo thường là các loại hạt nguyên sở (tức là các loại hạt truyển thống, thích nghi với điều kiện nơi sở tại lâu đời), hạt sau khi chín đủ thu hái và gieo luôn bao giờ cũng cực kì dễ lên.

Ví dụ cho 2 ý trên là khi bạn gieo hạt dạ yến thảo mua gói bao giờ cũng khoảng nửa tháng đến 1 tháng mới nảy, nhưng khi bạn gieo hạt từ quả đã già trên cây mà bạn trồng, gieo trực tiếp lên đất thì chỉ sau 3-4 ngày hạt sẽ nảy.

Ví dụ 2: khi bạn gieo hạt sen bán ở ngoài chợ thì dễ như ăn kẹo, cứ ném xuống là lên, chẳng những thế còn lên 100%, nguyên nhân là do hạt sen đó là cây nguyên sở ở Việt nam mình, nên đặc tính tự nhiên của nó là rơi xuống nước là nó phải nảy (đơn giản vì như thế thì nó mới có thể tồn tại được đến bây giờ). Nhưng khi bạn gieo hạt sen mini Nhật thì lại khác, bạn phải gọt vỏ, ngâm khoảng 2-3 ngày mới nảy, sau đó mới cho thêm bùn vào, tỷ lệ có thể đạt được 100% hay dưới 80% tùy gói. Đó là do, hạt sen Nhật không phải là hạt thuần thời tiết tiết ở Việt Nam mình, nên tỷ lệ nảy mầm không được như sen Việt là chuyện hiển nhiên.

- Các loại hạt dễ gieo khác là các loại hạt có kích thước to như hạt rau bao giờ cũng dễ lên hơn các hạt nhỏ. Vì phần phôi bên trong lớn, tích trữ được nhiều dinh dưỡng nên thời gian nuôi mầm của những hạt này rất tốt, thường 3-5 hôm mà rễ chưa tiếp cần được với đất thì cây vẫn đủ dinh dưỡng sống tiếp. Nhưng với các loại hạt nhỏ thì phôi rất ít, rễ đâm ra cần tiếp cận với dinh dưỡng luôn nên không hạt sẽ chết vì không có dinh dưỡng dự trữ.
 
-Ngược lại các loại hạt dễ gieo ở trên thì có các loại hạt khó gieo như hạt có kích thước nhỏ, hạt mà vùng nguyên sở khác với điều kiện Việt Nam mình thì cũng khó gieo hơn. Một nguyên nhân nữa là hạt sản xuất ở các nước xa cũng khó gieo hơn hạt có nguồn gốc Việt Nam vì quá trình đóng gói, phân phối mất nhiều thời gian, yêu cầu họ phải bảo quản kỹ hơn nên khi về đến mình hạt sẽ khó lên hơn.
 
*Nhưng tất nhiên luôn có 2 mặt của vấn đề là những hạt ở các nước châu âu thường là các loại hoa đẹp, lạ mắt, hiếm gặp chứ không như mấy cây cúc, cẩm chướng, hay ngũ sắc ở mình. Chính vì vậy người chơi phải đánh đổi giữa hàng mới lạ, đẹp mắt nhưng khó gieo với các loại cây dễ gieo, lên như cỏ, ở nhà bên cạnh hoặc mọc dại đầy cũng là chuyện “ Lẽ dĩ ngẫu” không tránh được.

b. Chuẩn bị đất:

-Với mỗi loại cây hiển nhiên là sức sống của nó khác nhau, thì tùy từng loại cây mà nghiên cứu tỷ lệ trộn khác nhau để đảm bảo sự nảy mầm tốt của hạt mà giảm tối đa chi phí không cần thiết. Cái này thì mỗi nhà vườn họ sẽ có bí quyết riêng, công thức pha trộn riêng cho loại mà họ làm. Không ai biết hết được các công thức này, và mỗi nhà chỉ có công thức mà họ đánh giá là tốt đối với 1 hoặc vài cây mà họ sản xuất. Chắc chắn những người này không mua đất trộn sẵn ở ngoài mà họ sẽ mua từng nguyên liệu thô để tự phối trộn.

- Yêu cầu của một số nguyên liệu:

+ Đối với phân thì buộc phải ủ hoai, khử trùng sạch tất cả các nguồn bệnh bằng focmon hoặc các biện pháp cao khác. (đây là một yếu tố quan trọng) vì  50-60% cây chết sau khi nảy mầm là do nhiễm bệnh.

+ Đất phải là loại đất được phân tích kĩ càng để đảm bảo đủ vi lượng, độ mầu mỡ….

+ Chất xốp đa số hiện tại sử dụng mùn dừa đã được rửa chát và ủ hoai thì càng tốt

+ các thành phần khác như pelit… có thể cho vào thêm tùy loại hạt giống.

- Giá thể sau khi trộn phải dùng ngay để tránh lây lan bệnh từ không khí, không được để giá thể ở nền đất thường, tránh nước mưa, tránh ánh nắng trực tiếp sẽ làm bay hơi một số chất ở đất đã trộn.

- Giàn gieo hạt nên để cách mặt đất 50cm- 1m, phải là nơi thông thoáng, mát mẻ. Nhà lưới gieo hạt, gieo các loại hạt mới du nhập yêu cầu phải có nhà nilon để che mưa, che ánh nắng trực tiếp, có hệ thống lưới đen để điều khiển ánh nắng, có hệ thống làm mát để điều khiển nhiệt độ tới mức tối ưu cho hạt phát triển

- Các loại hạt khác nhau phải ở khu khác nhau có chế độ nhiệt độ và ánh sáng khác nhau, không nên gieo chung một khu.

c. Hướng dẫn ngâm ủ hạt

- Với các loại hạt dễ nảy chỉ cần ngâm 2 sôi 3 lạnh (45- 60 độ C) trong khoảng 2h, sau đó mang ra ủ đến khi hạt nứt nanh thì đem ra gieo, với các hạt lớn có thể dùng vải bọc lại để ủ, các hạt nhỏ có thể dùng giấy ăn, hoặc các vật liệu khác không làm lọt hạt để ủ.
- Với các hạt khó gieo mà sản xuất quy mô lớn người ta có thể dùng GA3 hoặc một số chất kích thích sinh trưởng để phá ngủ nghỉ cho hạt. Cách dùng mình sẽ hướng dẫn ở các phần khác.

d. Hướng dẫn gieo hạt.

- Các loại hạt dễ này như rau thì bạn có thể vãi ra luống, dùng rơm rạ phủ lên một lớp mỏng để tránh nắng và tưới nước đủ ẩm là được-
- Với các hạt khó gieo, bạn phải gieo vào khay, vỉ gieo, chăm sóc, điều khiển nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng thích hợp cho từng loại hạt. Cụ thể thế nào cho từng loại hạt thì các bạn có thể hỏi thêm ở phần sau vì nó sẽ rất dài.

e. Hướng dẫn cách tưới nước

- Các loại rau hoặc cây hạt lớn, gieo ngoài ruộng các bạn có thể dùng gáo hoặc vòi nước để phun trực tiếp

- Các loại hạt hoa khó tính các bạn có thể thiết kế hệ thống phung sương đảm bảo cho độ ẩm đồng đều không bị úng ở góc này mà khô ở góc khác

- với một số loại đặc biệt như hạt cực kì bé, rất dễ bị gãy khi tưới nước thì các bạn có thể sử dụng tưới nhúng.

f. Hướng dẫn chế độ chăm sóc cây

Sau khi hạt đã nảy bạn nên giữ mầm ở điều kiện thích hợp nhất cho từng loại hạt, khi cây lớn dần có thể pha loãng phân để bón thúc theo nguyên tắc, cây càng bé thì phân pha càng loãng, tăng nồng độ theo độ lớn của cây, đến khi cây được 7-8 lá thật thì tưới phân bằng nồng độ khuyến cáo trên bao bì, một tuần nên tưới phân 1-2 lần cách tốt nhất là pha vào nước.

3. Một số điều rút ra từ kiến thức cơ sở và kiến thức chuyên sau.

- Tỷ lệ nảy mầm của hạt đạt được 80% hay thấp hơn thế sẽ phụ thuộc vào bạn làm được đúng theo chuẩn được bao nhiêu %.

- Các loại hạt dễ lên thì tỉ lệ luôn đạt cao dù bạn có chăm hơi tệ một chút, chẳng được 30% so với quy trình chuẩn. Nhưng với hạt hoa nhập khẩu và các loại hạt khó lên đã được phân loại ở trên thì bạn chỉ đạt 80% khi bạn đảm bảo toàn bộ quy trình chuẩn, còn bạn làm ngược lại hoặc không theo được quy trình chuẩn thì tỷ lệ nảy mầm thấp hay cao lại do hên xui ở phần đất mà bạn có, nước của bạn, và bạn có đen đủi khi vườn của bạn nhiều nguồn bệnh hay không.
Còn vấn đề chăm cây đến khi cây lớn thì phải ở một phần khác vì quá dài. 

TTNN

 
Từ khóa: hướng dẫn kỹ thuật gieo tất cả loại hạt, cách gieo tất cả loại hạt, kỹ thuật gieo xa cây hạt, cách gieo hạt giống hoa, kỹ thuật gieo ươm, phương pháp gieo tất cả loại hạt

TIN TỨC KHÁC :