Hiện nay, nông dân trồng bơ booth trên địa bàn tỉnh Đắk Nông đang bước vào thời kỳ thu hoạch rộ. Tuy nhiên, bà con không vui vì bơ rớt giá thê thảm, chỉ bằng khoảng 1/2 so với năm ngoái.

Gia đình ông Nguyễn Chính Luận, thôn 8 xã Đắk Ha (Đắk Glong) hiện có gần 10 ha bơ booth trồng xen cho thu bói. Vụ thu hoạch này, gia đình ước đạt mức sản lượng khoảng 5 tấn.

Theo ông Luận, thực tế đến tháng 10, cây cũng đã đến kỳ xuất bán nhưng gia đình vẫn tìm cách neo trái trên cây vì giá quá rẻ. Để neo được trái, gia đình phải mua các loại phân về bón, chi phí cũng hơn 10 triệu đồng. So sánh thời điểm này năm ngoái, bơ booth gia đình bán tại vườn khoảng 50.000 đồng đến 60.000 đồng/1kg nhưng hiện nay tư thương trả giá loại 1 chỉ 30.000 đồng/1kg.

Nếu tính mức giá này, vườn bơ booth của gia đình ông Luận cũng chỉ ở mức 150 triệu đồng, thu không đủ bù các khoản chi phí. Mấy năm trước, khi cây còn nhỏ, cả gia đình cứ mong đến kỳ bơ cho thu hoạch để bù lại các khoản đầu tư khá lớn ban đầu. Nhưng nay đến kỳ kinh doanh giá lại đổ dốc không phanh như thế này thì người nông dân như chúng tôi buồn “thối ruột”...

Bà Trần Thị Lệ Thu, tư thương ở chợ Gia Nghĩa đang mua bơ booth với giá từ 20.000 đồng - 30.000 đồng/kg

Giá giảm đột ngột

Tương tự, gia đình ông Võ Tá Tuấn, thôn Đức Thuận, xã Đức Mạnh (Đắk Mil) có 6 sào bơ booth trồng thuần cũng đang buồn rầu vì giá bơ năm nay giảm mạnh.

Ông Tuấn cho biết: Giá bơ rớt thê thảm, hiện nhiều tư thương vào vườn chỉ trả với mức 24.000 đồng/kg, gần bằng 1/2 so với giá năm 2017. Với mức giá này, thì nông dân trồng bơ gần như phải chịu thua lỗ nếu không lấy công ra làm lời. Bởi thực tế, so với các loại bơ khác, bơ booth khó trồng hơn rất nhiều, chi phí cho phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cao gấp đôi, thậm chí gấp ba các loại bơ truyền thống. Trong khi đó, do gặp các yếu tố bất lợi của thời tiết, một số cây bơ năm nay bị chết. Cùng trồng một thời điểm, chăm sóc như nhau nhưng cây cho quả nhiều, cây quả ít, thậm chí có cây không đậu quả nào.

Không chỉ những hộ trồng bơ, ngay cả các doanh nghiệp, Hợp tác xã cũng đang chịu ảnh hưởng do bơ rớt giá. Đơn cử như trường hợp của Công ty TNHH MTV TMDV Bơ M’nông, xã Đắk R’Moan (Gia Nghĩa). Ông Lê Văn Hưng, Giám đốc Công ty cho hay: Hiện công ty đang bán với giá 50.000 đồng/ kg loại 1. Mức giá này chỉ bằng loại 2 năm ngoái. Còn loại 2 chỉ ở mức 30.000 đồng- 35.000 đồng/kg. Với mức giá này thì doanh nghiệp có lãi rất ít.

Trồng quá nhiều-cung vượt cầu

Lí giải nguyên nhân vì sao giá bơ booth năm nay giảm đột ngột so với mọi năm, ông Lê Văn Hưng cho biết: Do nông dân trồng quá nhiều, trong khi đó các yếu tố bảo đảm đầu ra không có, chủ yếu bỏ không cho tư thương. Chính vì thế, khi cung vượt cầu, tất yếu sẽ đẩy giá xuống.

Ông Hưng khẳng định: “ Bơ booth so với các loại bơ khác có những ưu điểm như thời gian già treo quả trên cây kéo dài. Từ khi hái xuống đến lúc chín khoảng 5 đến 10 ngày, vỏ quả khá dày và cứng, tạo thuận lợi cho việc vận chuyển đi xa tiêu thụ. Chưa kể đến việc bơ booth có cơm vàng, dẻo nên được người tiêu dùng ưa chuộng . Đặc biệt, bơ booth được giá như trước đây cũng do trái mùa, nguồn cung không đủ cầu. Thế nhưng những năm gần đây, khi thấy giá bơ booth cao hơn các giống bơ khác nên nông dân đã đua nhau trồng nên gần như không có khái niệm “bơ trái vụ”.

"Trước đây, bạn hàng từ ngoài tỉnh đặt đơn hàng cho tôi rất nhiều, thường cung không đủ cầu và họ luôn phản hồi chất lượng tốt. Nhưng hiện nay nhiều lúc gom hàng về quá nhiều phải bán ép cho tư thương tỉnh khác. Đã thế nhiều người còn phàn nàn chất lượng giảm nên bớt giá...", bà Trần Thị Lệ Thu lý giải.

Được biết trung bình mỗi ngày bà Thu mua khoảng 2 đến 3 tấn bơ booth để bán lại cho các tư thương ngoài tỉnh, nhiều nhất vẫn là Tp. Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Trung.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp- PTNT, đến tháng 6/2018, toàn tỉnh hiện có khoảng 2.600 ha bơ được trồng bằng nhiều loại khác nhau, tổng sản lượng khoảng 12.000 tấn. Chưa có thống kê nào về diện tích cụ thể của các giống bơ nhưng diện tích bơ booth trên địa bàn những năm gần đây ngày càng tăng do nông dân trồng một cách ồ ạt. Trong khi đó, cách thức tiêu thụ chủ yếu còn theo kiểu truyền thống là thông qua thương lái nên được mùa, sản lượng nhiều thì mất giá.

Chính vì thế, hiện nay, nông dân không nên mở rộng diện tích trồng các loại bơ quá nhiều dễ đẩy đến tình cảnh phải “giải cứu quả bơ”. Ngành chức năng và các địa phương đang thực hiện việc rà soát, quy hoạch lại vùng trồng phù hợp với từng loại giống, tiểu vùng khí hậu, đất đai, trong đó ưu tiên phát triển các giống có năng suất cao, chất lượng tốt, cho trái rải vụ để phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu.