Ông Đỗ Văn Toàn, xã Nam Hà, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng mỗi năm thu trên 200 triệu đồng mỗi năm nhờ trồng xen canh cà phê và bơ các loại. Đặc biệt, vườn cà phê của ông Toàn được chọn thí điểm là vườn cà phê bền vững của tỉnh Lâm Đồng. "Hồi mới cho bơ ở chung với cà phê, cũng có nhiều người chê tôi trồng ôm đồm sinh sâu bịnh, ai ngờ lại có nguồn thu "kép", ông Toàn chia sẻ.

Dẫn chúng toi đi thăm vườn cà phê xen bơ đã trên 10 năm tuổi ông Toàn nhớ lại. Năm 2008, tình cờ trong một lớp tập huấn về kỹ thuật ghép cà phê tại xã Nam Hà, ông đã được cán bộ tập huấn giới thiệu cây cà phê lai đa dòng. Đây là giống cà phê của Trung tâm giống cây trồng Eakmat (Đắk Lắk) lai tạo thành công. Qua sự giới thiệu của lớp tập huấn, ông Toàn xuống tận chi nhánh của phân viện tại thành phố Bảo Lộc mua giống về trồng.

Đến nay, với khu vườn rộng 1,2ha trồng xen canh bơ và cà phê ông Toàn có 1.000 cây cà phê với giống tốt như TR4, TR9, xanh lùn...cho năng suất trên 4 tấn/ha. Đối với bơ, ông Toàn lại có cách làm riêng của mình để tạo ra những quả bơ trái mùa, bán được với giá cao và cho năng suất tốt.

Ông Đỗ VănToàn giới thiệu những cây cà phê và bơ xen nhau trong vườn với năng suất cao của mình. Ảnh: Văn Long.

Ông Toàn cho hay, với việc xen canh cây cà phê và bơ, cây cà phê sẽ được che bóng mát, tránh việc phát triển của cỏ dại, công làm cỏ từ đó sẽ được giảm theo. Bởi canh tác cà phê theo hướng bền vững nên việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sẽ được loại bỏ hoàn toàn, thay vào đó là những cách tỉa cành, chăm sóc, bỏ phân theo kỹ thuật của nhân viên sở nông nghiệp hướng dẫn. Mọi kỹ thuật canh tác cà phê phải tuân thủ theo quy định đưa ra. 

 Những hàng cà phê được trồng cách xa nhau, tạo điều kiện thuận lợi khi chăm sóc và thu hoạch. Ảnh: Văn Long.

Với kỹ thuật trồng cà phê tiêu chuẩn, sản lượng cà phê của ông Toàn thường xuyên giữ ở mức từ 4 - 5 tấn/năm/ha. Trong một năm, ông Toàn bón cho vườn cà phê một lần phân hữu cơ sau mỗi đợt thu hoạch, bên cạnh đó bổ sung thêm phân vô cơ như đạm và kali.

Ông Toàn tiết lộ: "Tạo hình và tỉa cành cho cây cà phê là một trong những biện pháp kỹ thuật hết sức quan trọng để tạo cho cây có bộ tán cân đối, cành quả phân bố đều trong không gian để từ đó giữ cho cây đạt năng suất cao và ổn định.

Việc tạo hình và tỉa cành cũng tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chăm sóc, thu hái, hạn chế bớt sự tấn công phá hoại của sâu bệnh...

Với tuổi của cây bơ khoảng 10 năm, hiện nay, trong vườn của lão nông Đỗ Văn Toàn có khoảng 70  cây bơ ghép, trong đó trên một cây hầu như có đủ các loại bơ trên thị trường như bơ sáp vàng, bơ 034, bơ booth , bơ tứ quý, bơ hass...Vừa qua, gia đình ông bán được 1 lứa bơ trái mùa với giá rất cao từ 80 – 90 ngàn/kg.

Những cành bơ Hass trên thân mẹ sai trĩu quả ai đến cũng thích thú khen ngợi ông Toàn. Ảnh: Văn Long

Ông Toàn cho hay, bơ là loại cây sinh trưởng rất tốt, một năm chỉ cần phun một lần thuốc dưỡng quả khi cây mới trổ bông và một lượt phun thuốc chống bọ xít muỗi gây hại trên hoa và quả non trên cây bơ. Bên cạnh đó, mỗi năm bỏ phân một lần phân NPK để cung cấp dinh dưỡng cho cây. Tại vườn của ông, cứ cách ba hàng cà phê thì ông Toàn trồng một hàng bơ, việc này nhằm thông thoáng cho cây và tạo bóng mát cho cà phê phát triển tốt hơn, chắn gió cho cây cà phê.

Hai quả bơ sáp vàng nặng 1,5kg trong vườn của ông Toàn. Ảnh: Văn Long.

Để trở thành vườn mẫu tham gia chương trình sản xuất cà phê bền vững của dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT) Lâm Đồng, ông Toàn cho biết vườn của mình phải đáp ứng đủ những tiêu chí như đất phải phẳng, cà phê thuần chủng giống mới, có đủ nước tưới và có cây che bóng mát. Khi tham gia chương trình gia đình ông Toàn sẽ được hỗ trợ về phân bón, kỹ thuật và vật tư làm đường ống tưới nhỏ giọt. Một năm ông Toàn phải chi khoảng 50 triệu đồng tiền phân, thuốc bảo vệ thực vật...

Ông Toàn sắp tới sẽ mở rộng mô hình của mình lên thành 1,6ha, đặc biệt ông sẽ thực hiện ghép nhiều chủng loại bơ hơn nữa để cho năng suất cao hơn, thời gian thu hoạch sẽ kéo dài đều trong một năm để cho thu nhập ổn định...