Với việc từ đầu năm đến nay, thời tiết tại Bắc Giang nói riêng và tại miền Bắc nói chung luôn ở mức nhiệt độ cao so với trung bình hàng năm. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến việc ra hoa của cây vải. Vậy nên, theo nhiều người nông dân trồng vải tại đây, năm nay vải Bắc Giang sẽ mất mùa và giá có thể đẩy lên cao. Thị phần dành cho trong nước sẽ hạn chế và ưu tiên cho thị phần xuất khẩu. Cùng với đó, nhiều nông dân trồng vải tại Bắc Giang đang tính đến phương án chuyển đổi cây trồng thay thế.

Theo số liệu của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Giang, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang năm 2016 đạt sản lượng vải thiều khoảng 91.508 tấn, giá bán bình quân đạt 22.000 đồng/kg quả tươi, tổng giá trị sản xuất vải thiều đạt 2.013 tỷ đồng. Vụ vải năm 2016, vải thiều Lục Ngạn đã được tiêu thụ nội địa khoảng 43.400 tấn và xuất khẩu khoảng 48.108 tấn sang các nước Trung Quốc, Mỹ, Pháp, Australia, Anh, Malaysia....

Tuy nhiên, năm nay, do tình hình thời tiết thất thường với nhiệt độ trung bình hàng năm tăng cao, cây vải Bắc Giang không ra hoa đều như mọi năm. Theo nhiều người nông dân tại Bắc Giang, so với những năm trước tỉ lệ ra hoa chỉ đạt khoảng 30%. Như vậy, so với sản lượng năm trước, năm nay thị trường sẽ thiếu hụt khoảng 70 – 80% sản lượng vải Bắc Giang. Vì là vải mất mùa, cùng với việc sẽ ưu tiên cho xuất khẩu nên thị phần trong nước giá vải có thể tăng cao.

Năm nay, giá vải trong nước có thể sẽ tăng cao bởi thời tiết thất thường và cây vải mất mùa - Ảnh Phúc Hòa An

Cô Nguyễn Thị Toan (Lục Ngạn – Bắc Giang) dự báo , giá vải năm nay sẽ tăng cao. Có thể tăng gấp đôi, gấp ba những năm trước. Cùng với đó, thị trường trong nước sẽ khan hiếm và vải nguyên liệu để chế biến các sản phẩm công nghiệp khác như vải sấy khô, mứt vải, nguyên liệu làm bánh kẹo cũng sẽ hạn chế.

“Thời tiết từ đầu năm đến nay ấm liên tục khiến cho cây vải không ra hoa. Sản lương vải giảm mạn. Do đó, giá vải sẽ tăng cao kỉ lục. Nếu những năm trước khoảng 15.000 đồng – 25.000 đồng/kg thì năm nay, vải Bắc Giang sẽ có mức giá trung bình khi vào mùa khoảng 35.000 – 50.000 đồng và có thể sẽ đắt hơn do thị trường khan hiếm. Và đương nhiên, vải đặc sản sẽ dành cho xuất là chính vì sản lượng không nhiều”, cô Toan nói.

Với hơn 1 Hecta trồng vải, gia đình anh Phúc Hòa An (Lục Ngạn – Bắc Giang) cũng ước tính, sản lượng năm nay sẽ giảm hơn 70% so với những năm trước. Nhiều cây vải không ra hoa, thậm chí thời điểm này, vải đã đậu quả. Tuy nhiên, nhìn cả đồi vải vẫn xanh mướt một màu lá.

“Mọi năm, tầm này vải bắt đầu có cùi non. Tuy nhiên năm nay vẫn chỉ thấy lá và chồi, lộc vươn lên, đây chính là tình tạng “ngủ đông” của vải. Nếu những loại cây khác thường thích hợp với thời tiết ấm, nóng thì riêng cây vải lại ngược lại. Trời lạnh thì sẽ cho ra hoa, còn nóng và âm u sẽ bị thui chột và chỉ ra lộc. Thế nên, năm nay, vải mất mùa. Giá vải sẽ đẩy lên cao vì không có nhiều để bán, đồng nghĩa với việc năm nay người nông dân cũng sẽ bị lỗ vốn”, anh Hòa An cho biết.

Theo anh Hòa An, chỉ cần khoảng thời gian sau Tết thời tiết có chừng 20 ngày rét đậm dưới 15 độ C thì cây vải sẽ phân hóa mầm hoa và không dẫn đến tính trạng cả đồi vải chỉ toàn lá như hện nay. Tuy nhiên, năm nay gần như không có mùa Đông nên thời gian ra hoa cũng không xuất hiện và nhiều người nông dân như anh An tại Bắc Giang đang tính đến phương án chuyển đổi giống cây trồng khác.

“Một năm chỉ trông chờ vào một vụ vải. Thời tiết thì liên tục dự báo nóng dần lên. Vậy nguy cơ cây vải sẽ tuyệt chủng là rất lớn. Công chăm sóc, phân bón đổ cả vào 1 hecta vải, giờ thì thu hoạch không được như mong đợi. Nên có thể, chúng tôi sẽ chuyển đổi mô hình trồng cây khác. Bám lấy cây vải e rằng không có tương lai”, anh An buồn bã nói thêm.

Năm nay, giá vải đặc sản Bắc Giang có thể sẽ cao hơn nhiều năm trước - Ảnh minh họa

Ông Lê Bá Thành, Phó chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn cho biết: Sau khi thu hoạch vụ vải năm 2016, bà con chăm sóc vải rất tốt. Tuy nhiên, trong tháng 11, 12/2016 và tháng 1/2017, nhiệt độ cao hơn trung bình các năm từ 1- 3 độ C nên đến nay 70% diện tích vải trên địa bàn không ra hoa mà chỉ ra lá. Đây là lần đầu tiên tình trạng vải mất mùa do không ra hoa xảy đến với bà con nông dân.

Theo đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Giang thì năm nay, gần 10.000 ha vải của tỉnh này thay vì ra hoa đã ra lá. Ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của bà con nông dân dân. Hiện tại Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Giang cũng đang tìm biện pháp tháo gỡ những khó khăn giúp bà con nông dân trong việc vải mất mùa.

Tuy nhiên, đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Giang cũng khuyến cáo bà con nên bình tĩnh, không nên vội chuyển đổi cây trồng trước khi có tư vấn của Sở.

Hiện tại, tại thị trường Hà Nội , vải đầu mùa tại Hải Dương (dân gian hay gọi là vải Tu Hú) đã bày bán với mức giá dao động từ 40.000 – 60.000 đồng/kg. Tuy nhiên, đây là loại vải có vị chua và không dày cùi như vải đặc sản Bắc Giang.