Những năm gần đây, nhờ mạnh dạn chuyển đổi cây trồng và không phát triển theo trào lưu rậm rộ như chăn nuôi gia súc, gia cầm. Nhiều hộ nông dân ở huyện Mai Sơn, (Sơn La) thu hàng tỷ đồng mỗi năm nhờ mô hình trồng cà phê xen cây ăn quả.

Ông Đỗ Xuân Khởi sinh  năm 1970, bản Hoa Mai, xã Chiềng Ban, huyện Mai Sơn (Sơn La) theo bố mẹ lên khai hoang vùng đất mới năm 1986. Ông được nhiều người biết đến bởi là người đầu tiên trồng các giống cây có múi như cam vinh và bưởi diễn, bưởi da xanh xen cây cà phê tại bản Hoa Ban.

Việc trồng xen cà phê với cây có múi bắt đầu năm 2007, khi vợ chồng ông Khởi bỏ trồng mía. Nhiều người dân trong bản đã khuyên can, cho rằng làm vậy thì đầu ra bán cho ai, lấy tiền mua thóc gạo đâu mà ăn. Ông Khởi lại nghĩ khác, trồng hay thâm canh cây gì cũng cần tập trung vào một mối và hướng đi mới, còn trồng mía thì hiệu quả kinh tế không cao, lại thu nhập thấp, không đủ tiền trang trải cuộc sống và nuôi các con ăn học...

Niềm vui mừng của ông Khởi hiện hữu trên khuôn mặt, khi thấy vườn cây có múi trồng xen cà phê phát triển tốt.

Ông dồn hết vốn trồng toàn bộ cây ăn quả có múi như: cam vinh, bưởi diễn, bưởi da xanh và xen canh cà phê trên diện tích 1.6ha. Giống cây có múi được ông đặt mua từ bà con họ hàng ở Hưng Yên. Ba năm sau vườn cây bắt đầu cho thu hoạch lứa quả đầu tiên. Thu nhập từ cà phê trên 120 triệu đồng; cam vinh  thu nhập khoảng 200 triệu, bưởi diễn và bưởi da xanh thu nhập hơn 80 triệu. Cá biệt, năm 2012 ông Khởi thu hoạch từ cây cà phê được 7 tấn, cho lãi hơn 500 triệu đồng/năm.

 Ông Đỗ Văn Khởi đang kiểm tra quá trình phát triển cây cam vinh tại vườn

Thấy gia đình ông Khởi làm kinh tế ngày một thấm khá và có lãi lớn nhờ cây trồng xen cà phê. Nhiều người dân trong bản Hoa Mai đã kéo đến nhà ông học tập kinh nghiệm. Đến năm 2014 ông Khởi đã nhân rộng mô hình cam vinh lên 400 gốc và trồng hơn 200 gốc bưởi da xanh  xen giữa những hàng cà phê trong vườn. Năm 2016  ông thu hoạch từ cam vinh  là 14 tấn cho thu nhập trên 400 triệu đồng, thu nhập từ bưởi trên 100 triệu đồng.

Những cây bưởi da xanh trong vườn nhà ông Khởi tươi tốt sai trĩu quả chờ đến ngày thu hoạch

Chia sẻ bí quyết làm ăn, ông Đỗ Văn Khởi cho biết: Đó là sự quyết tâm và dứt khoát trong chuyển đổi cây trồng. Cùng một diện tích đất trồng những cây có múi như cam, bưởi cho hiệu quả kinh tế cao hơn. Điều đặc biệt, cam vinh, bưởi Diễn, bưởi da xanh mang về bản Hoa Mai trồng, quả ăn rất ngọt không khác gì hương vị trồng trên đất gốc. Cứ đến mùa thu hoạch cam và bưởi là các thương lái ở Hà Nội; Hưng Yên; Điện Biên...đánh xe tải lên tận vườn nhà ông Khởi thu mua. "Trung bình mỗi năm tôi thu nhập từ vườn cây có múi trồng xen cà phê khoảng 1 tỷ đồng...", ông Khởi cho hay.

Cán bộ khuyến nông xã Chiềng Ban đang trao đổi kinh nghiệm trồng cây có múi cà phê với ông Khởi

Ngoài trồng cây ăn quả, ông Khởi còn hợp tác với các nhà vườn ở dưới tỉnh Hưng Yên chuyên cung cấp cây giống cho bà con trên địa bàn xã Chiềng Ban và các huyện Sốp Cộp, Sông Mã và tỉnh Điện Biên...Trung bình một năm ông thu nhập từ cây giống khoảng 80 triệu. Không những thế ông Khởi còn tận dụng mạnh đất trống cạnh nhà nuôi thêm 60 con lợn để lấy phân chuồng, kết hợp dùng phân vi sinh khoáng bón cho vườn cây, giảm bớt được nhiều chi phí tưới tiêu cho cây trồng.

Toàn cảnh vườn cây ăn quả xen cây cà phê của gia đình ông Nguyễn Văn Khởi

Trao đổi với phóng viên Dân Việt, Ông Hoàng Văn Sương, Phó chủ tịch xã Chiềng Ban cho biết: “Gia đình anh Đỗ Xuân Khởi là một trong những hộ nông dân điển hình của xã trong việc phát triển kinh tế từ trồng cây ăn quả. Với việc mạnh dạn đầu tư, áp dụng khoa học kỹ thuật vào trồng và chăm sóc cây, gia đình anh Khởi đã vươn lên thoát nghèo, trở thành một trong những hộ gia đình khá giả nhất của bản Hoa Mai. Không chỉ làm giàu cho bản thân, anh Khởi còn luôn tích cực chia sẻ kinh nghiệm trồng cây, giúp vốn làm ăn cho các hộ gia đình khác trong bản; luôn gương mẫu, đi đầu trong các phong trào xây dựng nông thôn mới, nông dân làm kinh tế giỏi. Nhờ đó mà anh Khởi luôn được nhiều bà con ở địa phương quý mến”...