Đổi đời vì... làm trái ý vợ

Qua giới thiệu của Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Phước, chúng tôi tìm đến nhà lão nông Trần Minh Chánh ở ấp 6, xã Lộc Hòa, huyện Lộc Ninh để kiểm chứng lời đồn về thu nhập tiền tỷ mỗi năm từ cây mít Thái. Năm nay đã bước sang tuổi 62, nhưng lão nông này vẫn còn sung sức lắm, giọng nói sang sảng, cười rổn rảng, vang vọng một góc vườn mít rộng mênh mông.

Lão nông Trần Minh Chánh bên cây mít Thái lá bàng trĩu quả

Ông Chánh kể, năm 1976, sau khi học xong lớp Quản lý giáo dục tại ĐH Sư phạm TP.HCM, bỏ lại vợ con ở Sài Thành, ông được ngành giáo dục cử lên xã Bom Bo, huyện Bù Đăng dạy học. Đến năm 1987, ông được chuyển về xã Lộc Hòa. Do cuộc sống khó khăn, đồng lương giáo viên không nuôi nổi gia đình, năm 1995, ông Chánh quyết định xin nghỉ. Nhận thấy vùng đất Lộc Hòa phì nhiêu, màu mỡ, giá thời điểm này lại rất rẻ, nên ông quyết định về TP.HCM thuyết phục vợ con bán hết nhà cửa, cơ ngơi, lên đây mua đất lập nghiệp.

Năm 1999, ông mua lại gần 22ha cà phê, xà cừ với giá hơn 5 triệu đồng/ha rồi trồng tiêu. Để nuôi được cây tiêu, gia đình ông trồng xen các loại cây ngắn ngày, như lúa, bắp, chăn nuôi… Nhưng trồng tiêu cứ chết hoài. Từ đó ông nảy ra sáng kiến trồng nhiều loại cây, nuôi nhiều con, để nếu thất bại cái này thì còn cái kia. Và cây mít Thái lá bàng là một trong những lựa chọn của ông.

“Có được ngày hôm nay, không phải đơn giản đâu chú ạ. Phải lao tâm khổ tứ, vắt óc suy nghĩ, rồi cả “đối đầu” với vợ nữa đấy”, ông Chánh nói. Tôi ngạc nhiên: “Sao lại đối đầu, chú?”.

Ông cười hà hà, nói tiếp: “Thì hồi đó tui mua đất, đúng thời điểm cao su là vàng, người dân vùng này đổ xô trồng cao su, tiêu. Tôi lại “ngược đời” đòi trồng mít, nên vợ con phản đối kịch liệt. Tôi một mặt nghe lời vợ, vẫn trồng cao su, tiêu, nhưng xen mít. Ai ngờ tôi dự đoán dúng, ít năm sau cao su rớt giá. Cây mít Thái của tôi bắt đầu "lên hương". Bán chạy như tôm tươi. Vợ tôi lúc đó, tay cầm tiền đút túi, mắt lườm tôi, trách yêu: May cho ông đấy, mít mà bán không được cho ông ăn suốt ngày luôn”.

Mít Thái lá bàng có ưu điểm là ra trái quanh năm, ít sâu bệnh.

Thuận buồm xuôi gió, ông Chánh đầu tư, mua thêm đất. Hiện ông là một trong số những người được mệnh danh là “điền chủ” ở Lộc Ninh với hơn 22ha đất.

Tư thương o ép - Nỗi buồn muôn thưở

Ông Chánh cho biết, mít Thái lá bàng có tốc độ sinh trưởng nhanh, rễ cọc ăn sâu, rễ phân bổ rộng và dày nên khả năng chịu hạn rất tốt. Trồng loại mít này chi phí rất thấp. Bình quân mỗi năm 1 cây chỉ tốn khoảng 30 ngàn đồng cho tất cả các chi phí. Đây là loại cây phát triển nhanh, rất sai trái (cây trưởng thành có thể cho 80 - 120 trái/cây). Mỗi trái nặng khoảng 6 - 12kg, nhưng nếu đầu tư chăm sóc đúng kỹ thuật, trái có thể nặng tới 14 - 15kg.

Mít Thái lá bàng có ưu điểm là ra trái quanh năm, ít sâu bệnh. Múi của loại mít này vị ngọt đậm, giòn, thơm nên được thị trường ưa chuộng. Sau khi trừ chi phí, mỗi năm gia đình ông thu khoảng hơn 1 tỷ đồng từ mít cộng với nguồn lợi cả tỷ đồng từ hồ tiêu. Dù ít sâu bệnh nhưng ông Chánh cho rằng không nên chủ quan.

“Mít càng ngọt thì càng thu hút nhiều loại sâu hại, côn trùng tìm đến. Cho nên, phải theo dõi từng cây xem sâu đẻ trứng chỗ nào rồi dùng thuốc sinh học xịt ngay, không để chúng phát triển. Khi xịt phải trộn thêm hỗn hợp chất bám dính để hạn chế sự di chuyển của sâu bệnh. Riêng vườn của tôi, áp dụng quy trình sạch theo hướng dẫn của ngành Khuyến nông tỉnh, huyện, sử dụng các chế phẩm sinh học không độc hại, nên sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm”, ông Chánh nói.

Có những trái mít nặng đến hơn 20kg

Chia sẻ thành công trong sản xuất, ông Chánh nói: “Muốn thành công, ngoài bản thân cần cù chịu khó, phải học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước. Rồi học hỏi, áp dụng khoa học kỹ thuật. Bản thân tôi cũng chịu khó học hỏi, cập nhật kiến thức, nghe ở đâu có tập huấn kỹ thuật nông nghiệp là tìm tới học. Với tôi, còn phải năng động trong suy nghĩ. Như hồi đó, việc thay đổi cách canh tác, trồng nhiều cây, nuôi nhiều con cùng lúc, là một thành công. Giờ, ngoài vườn mít, tôi còn có đàn dê hơn trăm con. Tôi nuôi dê để tận dụng nguồn lá và những trái mít non tỉa bỏ”.

Hiện nay, đầu ra của cây mít đã có nhiều thuận lợi. Mít không những dùng để ăn tươi mà còn cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy chế biến nước quả, sấy khô phục vụ cho nhu cầu xuất khẩu. Tuy nhiên, do hình thức đầu tư còn nhỏ lẻ nên tình trạng tư thương ép giá thường xuyên xảy ra.

Theo ông Chánh, tại các chợ đầu mối trái cây tại TP.HCM, mít Thái lá bàng được các thương lái thu mua với giá 7.500 đồng/kg nhưng ông bán tại vườn giá chỉ 4.500 đồng/kg. “Chuyện bị ép giá là chuyện thường ngày. Không bị ép giá mới là chuyện lạ. Đây là một trong những thiệt thòi lớn nhất của người nông dân hiện nay”, ông Chánh nói.