Theo số liệu thống kê của UBND huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang, vụ sản xuất vải thiều năm 2017 của huyện có tổng diện tích dự kiến 16.300 ha. Trong đó, vải chính vụ khoảng 14.543 ha, vải thiều sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP khoảng 10.700 ha.

Số hoa ít ỏi mới nở cách đây hơn 1 tuần

Cách đây 1 tuần là thời điểm cuối cùng có thể cứu được cây vải thiều muộn. Nhưng sau 1 thời gian dài, nhiệt độ ở mức cao kèm theo mưa phùn liên tục nhiều ngày thì chỉ có 1/3 tổng số diện tích trồng đó có thể ra hoa đậu quả.

Hiện trên diện tích vải chính vụ của toàn huyện đạt tỷ lệ ra hoa là rất thấp, chỉ đạt khoảng 35%. Nguy cơ mất mùa, thất thu vụ vải thiều năm nay đã hiển hiện trước mắt những người trồng vải, ở một trong những vùng vải lớn nhất của cả nước.

Nhiều cành chỉ có từng này hoa

Chị Lưu Thị Sáu (ngụ tại thôn Áp Tân Quang, Lục Ngạn) cho biết, đợt ra hoa cuối cùng của vải thiều đã hết được 2 tuần, những hi vọng cuối cùng thì cũng đã hết cách đây 1 tuần. Khoảng thời gian đó có 1 đợt rét nhưng không đáng kể, chỉ là rét nhẹ nhẹ. Nên cho dù, cả gia đình đã tập trung sử dụng nhiều biện pháp để kích hoa như phun thuốc kích hoa, ủ mầm hoa, nhưng mưa phùn mà không rét thì chỉ kích cho sâu bọ phát triển thôi, không có tác dụng.

Thời điểm này năm ngoái, hoa vải đã xếp dày như mâm xôi

Dù gia đình chị Sáu luôn bám sát diễn biến của thời tiết để điều chính kĩ thuật chăm sóc vải cho phù hợp. Tuy nhiên, mọi giải pháp đều bất lực trước thời tiết. Nếu như mọi năm, thời điểm này, hoa vải đã xếp dày như mâm xôi, thì năm nay lộc vải đỏ ối một góc vườn.

Tình trạng hiện nay tại nhiều vườn vải ở Lục Ngạn

Không chỉ gia đình chị Sáu mà các hộ trồng vải khác trong xã cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự. Với tình trạng như này thì người trồng vải buộc phải chặt tỉa cành, hạ tán để tạo điều kiện cho cây ra hoa thuận lợi vào năm sau.

Thời điểm này gia đình chị Sáu chỉ biết vừa mếu vừa đùa nhau “lộc ra đẹp lắm, chứ hoa thì không ra được nữa rồi”. Vì cây vải thiều thường cho ra hoa trước lập Xuân khoảng 15 – 20 ngày, nếu sau thời điểm lập Xuân khoảng 20 ngày mà không ra hoa thì cơ bản là không ra hoa nữa, sẽ chỉ phát lộc mà thôi, chị Sáu cho biết thêm.

Theo cán bộ phòng Nông nghiệp huyện Lục Ngạn, Bắc Giang, năm nay vải Lục Ngạn chỉ có khoảng 35% là ra hoa. Thời điểm cuối cùng để cây có thể ra hoa đã qua cách đây 1 tuần. Sở dĩ, số diện tích vải ra hoa ít như vậy là do cây vải cần nhiệt độ từ 12 – 14 độ C trong khoảng 200 giờ (từ 10 – 15 ngày) thì mới ra hoa được.

Nhưng thời tiết năm nay cứ rét đều đều, nhiệt độ không xuống quá thấp nên vải không ra được hoa. Một điều đáng tiếc là trong khoảng thời gian cuối, nhiệt độ chỉ cần hạ xuống thêm khoảng 2 độ nữa thôi thì 2/3 diện tích trồng vải sẽ tại đây sẽ được cứu lại rất nhiều, cán bộ phòng Nông nghiệp Lục Ngạn cho biết thêm.

Bác Trần Văn Thân, (ngụ tại thôn Áp Tân Quang, Lục Ngạn) với kinh nghiệm trồng vải lâu năm cho biết, năm nay cây vải ra hoa ít mà có tới 35% diện tích ra lộc. Với một số cây khác, ví dụ như cây nhãn hay một số dòng cây có múi thì vừa ra lộc vừa ra hoa rất là tốt. Tuy nhiên, đối với cây vải thiều thì lộc ít tỉa đi còn được, nhưng lộc nhiều xen với hoa thì tỉa cũng không thành quả được. Vì lộc sẽ làm teo hoa và lúc có quả sẽ bị “tháo khớp” (tháo khớp nghĩa là vải rụng cả cuống chứ không rụng độc quả).

Trao đổi nhanh với ông Nguyễn Văn Khái, Giám đốc Sở Nông nghiệp & PTNT tỉnh Bắc Giang, ông cho biết, hiện nay trong tổng số diện tích vải tại Lục Ngạn thì chỉ có 35% ra hoa, trong khi đó có tới 35% diện tích vải ra lộc. Còn lại 30% đang hi vọng mấy hôm nay trời sẽ lạnh thêm nữa để cây vải nứt nụ ra hoa.

Hoa vải sớm đã nở, dự kiến tháng 5 sẽ cho thu hoạch

Về phía người dân tại đây, các hộ vẫn làm theo 1 số hướng dẫn như chăm sóc với những cây đã ra hoa, một số cây vừa ra lộc vừa ra hoa thì phải cắt lộc đi để bón phân hợp lý, kích thích sinh trưởng. Nhưng năm nay vẫn chỉ trông vào vải sớm với 85 – 90% diện tích ra hoa đậu quả có thể gỡ lại, còn vải muộn thì khả năng cao không cứu thêm được nữa, ông Khái cho biết thêm.