Sự kiện xoài Việt Nam chính thức được cấp phép xuất khẩu sang Mỹ không chỉ là tin vui với nông dân mà theo nhiều doanh nghiệp, khi đã được một thị trường như Mỹ chấp nhận thì việc đàm phán với những thị trường khác, trong đó có Trung Quốc sẽ trở nên chủ động hơn.

Đàm phán ở thế chủ động

Là doanh nghiệp (DN) đầu tiên đưa được trái nhãn Sơn La sang thị trường Mỹ năm 2018, bà Phùng Hương - Giám đốc Công ty Green Path (có trụ ở Hà Nội và cả Sơn La) cho biết, việc một thị trường khó tính vào loại bậc nhất thế giới như Mỹ chấp nhận nhập khẩu xoài Việt Nam là một tin vui cho cả nông dân và DN, tạo thế chủ động trong quá trình đàm phán ở các thị trường khác.

Nông dân Đồng Tháp bao trái cho xoài.  Ảnh: I.T

"Năm 2018, công ty chúng tôi đã giữ được ổn định mức giá nhãn Sơn La xuất sang thị trường Trung Quốc là 13.000 đồng/kg chính nhờ việc lần đầu tiên nhãn Sơn La được lên đường sang Mỹ" - bà Hương nói.

Trước đó, phía DN Trung Quốc thường xuyên có những động thái ép giá, gây khó khăn cho DN xuất khẩu nhãn. Nhưng từ khi Green Path đưa được lô nhãn đầu tiên sang thị trường Mỹ với giá cao thì "gió đã đảo chiều".

"Nhờ được các thị trường khó tính chấp nhận, chúng tôi ngồi vào bàn đàm phán với thế chủ động hơn và có thể bảo vệ được mức giá mà mình mong muốn" - bà Hương nói.

Cũng theo bà Hương, hiện phía Trung Quốc đang hướng đến áp dụng quy trình quản lý nhập khẩu y hệt Mỹ nên việc xuất khẩu tiểu ngạch sẽ không còn đất sống. "Không còn cách nào khác, DN phải hướng đến cách làm bài bản, có mã số vùng trồng, có quy trình canh tác đạt chuẩn. Và một khi đã được thị trường khó tính như Mỹ chấp nhận thì cơ hội thâm nhập vào các thị trường khác sẽ dễ dàng hơn.

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Hồng Thu - Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu (xã Hòa Nghĩa, Chợ Lách, Bến Tre) - một trong những DN đầu tiên đưa xoài, chôm chôm, vú sữa, thanh long thâm nhập thị trường Mỹ cho rằng, việc được một thị trường khó tính như Mỹ chấp nhận sẽ giúp DN dễ dàng tìm kiếm cơ hội ở các thị trường khác.

Dư địa còn lớn

Phát biểu tại lễ công bố xuất khẩu xoài của Việt Nam sang Mỹ, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Lê Quốc Doanh khẳng định: Việc xoài xuất khẩu sang thị trường Mỹ là tin vui cho ngành nông nghiệp và bà con nông dân, khẳng định vị thế của trái cây Việt Nam. "Mỹ đưa ra hàng rào kỹ thuật cao và chúng ta đã vượt được rào cản này. Xoài là trái cây có lợi thế, nếu biết khai thác, dư địa còn rất lớn" - ông Doanh nói.

Còn theo ông Hoàng Trung - Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NNPTNT), đến nay, xoài của Việt Nam đã hoàn thành tất cả các thủ tục để được phép xuất khẩu sang Mỹ thông qua kế hoạch về xử lý bằng chiếu xạ được ký kết.

Theo đó, để xuất khẩu xoài tươi vào Mỹ, các địa phương và doanh nghiệp cần đáp ứng một số yêu cầu như: Vườn trồng, cơ sở xử lý và đóng gói phải được Cục Bảo vệ thực vật và Cục Kiểm dịch động thực vật Mỹ cấp mã số để quản lý và truy xuất nguồn gốc. Mọi lô hàng trước khi xuất khẩu phải được xử lý tối thiểu 400Gy; được Cục Bảo vệ thực vật và Cục Kiểm dịch động thực vật Mỹ kiểm dịch và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch.

Theo bà Phùng Hương, dư địa cho trái xoài và nhiều loại trái cây của Việt Nam còn rất lớn, ngoài ăn tươi, xoài còn góp mặt trong nhiều món ăn khác, điều quan trọng là các doanh nghiệp phải liên kết với nông dân xây dựng được các vùng chuyên canh đảm bảo yêu cầu của phía đối tác nhập khẩu, có mã số vùng trồng và kiểm soát quy trình một cách nghiêm ngặt.

“Thị trường Mỹ tuy khó tính nhưng cũng rất mở và vì người dân, chỉ cần đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật của họ thì mọi việc trở nên dễ dàng. Việc đàm phán đưa trái nhãn Sơn La sang Mỹ của DN chúng tôi tương đối thuận lợi khi mọi yêu cầu từ phía đối tác chúng tôi đều đáp ứng được” - bà Hương nói.

Trong khi đó, theo bà Hồng Thu, điểm mấu chốt nhất để đưa được trái cây Việt sang Mỹ và nhiều thị trường khó tính như Australia, Nhật Bản là phải kiểm soát được tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, truy xuất nguồn gốc rõ ràng.

Cũng theo bà Thu, chỉ một vài tháng nữa, những lô xoài đầu tiên của Chánh Thu sẽ được sang Mỹ với mức giá cao hơn giá thị trường hiện tại 15 - 20%. Green Path cũng đang xúc tiến để đưa những trái xoài tượng da xanh của Sơn La sang Mỹ trong thời gian sớm nhất.

“Điều quan trọng là dù ở thị trường nào thì việc kiểm soát tốt chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc cũng phải được coi trọng. Ngay cả với thị trường vốn được coi là tương đối dễ tính như Trung Quốc thì bây giờ xuất khẩu tiểu ngạch cũng không còn đất sống mà phải hướng đến chính ngạch” - bà Hương nói.