Những năm vừa qua, do bệnh tật gây hại nên hơn 3.000 ha hồ tiêu của những hộ dân huyện Chư Sê (Gia Lai) bỗng nhiên chết trắng trụ. Tận dụng những trụ tiêu này, nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn đưa cây sachi về trồng trên những gốc tiêu chết. Liệu loại cây mới này có phù hợp với thổ nhưỡng nơi đây khi mầm bệnh vẫn còn tồn tại trong những vườn tiêu chết này?

Liều mình với cây lạ

Chạy dọc con đường đất vào xã Ia Blang (Chư sê), thay vì thấy những bãi đất trống trơn, hàng nghìn trụ tiêu chết trắng xóa thì trước mắt chúng tôi là những trụ tiêu này đã phủ một màu xanh biếc.

Nhiều gốc sachi được trồng trên những trụ tiêu chết phát triển khá nhanh sau 2 tháng. Ảnh: Trần Hiền

Trò chuyện cùng chúng tôi, ông Trần Văn Thành (50 tuổi, xã Ia Blang, huyện Chư sê, Gia Lai) tâm sự: “Nhà tôi có trồng hơn 3000 trụ tiêu, tuy nhiên những năm vừa rồi do sâu bệnh gây hại nên giờ chỉ còn chưa đến 1.000 trụ. Thấy tiêu chết la liệt, giá cả thì bấp bênh, trồng cà cũng không ăn thua, phân bón, công cán chăm sóc thì nhiều mà giá cả thấp nên ở đây cũng chẳng mấy ai mặn mà. Thấy cây sacchi phát triển khá nhanh, lại tận dụng được những trụ tiêu chết, ít phân bón, công cán chăm sóc nên những người làm nông dân như chúng tôi cũng phải liều lĩnh trồng thôi. Không trồng sachi thì biết trồng cây gì bây giờ...”.

Ở xã Al Bá, huyện Chư Sê nhiều diện tích cây sachi đã cho thu hoạch. Ảnh: Trần Hiền

Cũng theo ông Thành, loại cây sachi này khá dễ trồng lại không có bệnh tật dù có trồng trên những gốc tiêu chết thì vẫn sinh trưởng và phát triển bình thường. Đây là loại cây được trồng và chăm sóc theo hướng hữu cơ, chỉ xuất hiện nấm ở những cây con, đặc biệt sức chịu hạn của sachi khá cao.

“Hiện tại tôi mới trồng 400 cây sachi, đợi hái xong lứa tiêu này tôi sẽ phá những trụ tiêu còn lại để trồng thêm cây sachi. Giờ cũng chỉ biết mạo hiểm đặt cược vào nó rồi chăm sóc thôi chứ biết làm gì. Trước mắt gia đình tôi cũng đã có kí kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các công ty rồi, giống bên họ cung cấp”, ông Thành bộc bạch.

Qủa sachi đang được người dân phơi khô, tách vỏ, lấy hạt. Ảnh: Trần Hiền

Thận trọng không mở rộng diện tích

Theo tìm hiểu của PV, được biết đây là dự án trồng cây sachi do Công ty TNHH Phương Phúc Nguyên thực hiện, đã ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với từng hộ dân.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Văn Hậu – Giám đốc dự án sachi vina cho hay: Từ tháng 11.2017 chúng tôi đã khảo sát và có thí điểm cây sachi trên diện tích 3ha. Dù được trồng trên những trụ tiêu chết, đất cũ tuy nhiên loại cây này sinh trưởng và phát triển khá mạnh, ít bệnh tật. Thời gian thu hoạch của loại cây này sẽ rơi vào từ 6-8 tháng. Hiện tại, chúng tôi đã ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm, cung cấp giống và hướng dẫn kỹ thuật cho bà con.

"Chúng tôi sẽ thu mua sản phẩm của bà con theo giá thị trường hiện tại là 65.000 đồng/kg, còn giá bảo hiểm mức tối thiểu sẽ là 30.000 đồng/kg. Cây sachi là cây trồng chịu hạn nên đặc biệt phải chú trọng đến hệ thống thoát nước"- ông Hậu nói. 

Dù được trồng trên diện tích tiêu chết, tuy nhiên sachi phát triển khá nhanh, chưa thấy dấu hiệu bệnh tật nên nhiều người dân đang có vẻ rất thích thú

“Bên cạnh việc ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm và cung cấp giống, kỹ thuật cho bà con. Bên công ty sẽ tiến hành liên kết với trạm khuyến nông để kiểm tra, giám sát từ 1-2 lần/tháng với các diện tích trồng sachi nhằm theo dõi bệnh tật cũng như sự phát triển của cây. Hiện tại, dự án trồng cây sachi của chúng tôi đã có 12 hộ tham gia, do thiếu nguyên liệu nên thời gian tới bên phía chúng tôi cũng đang mở rộng diện tích lên 50ha...”, ông Hậu cho biết thêm.

Hiện tại, nhiều hộ dân ở huyện Chư Sê cũng đang loay hoay trong việc chuyển đổi cây trồng do tiêu chết la liệt. Dù không kí kết hợp đồng thu mua cây sachi, song một số hộ dân ở xã Albá vẫn liều mình mua giống về trồng với hi vọng có thu nhập tốt từ giống cây mới.

Cán bộ dự án cây sacchi đang hướng dẫn người dân cách trồng và chăm sóc cây sachi.

Ông Nguyễn Văn Hợp – Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chư Sê cho biết: “Việc bà con chuyển đổi cây trồng, luân canh các cây trồng làm mới đất trên diện tích tiêu chết là rất tốt. Tuy nhiên, hiện Phòng nông nghiệp cũng khuyến cáo bà con không nên mở rộng diện tích cây sachi vì loại cây này vẫn đang trong quá trình thử nghiệm, chưa biết có hợp với thổ nhưỡng và khí hậu ở đây không, hiệu quả kinh tế ra sao...".