Năm 2016, XK gỗ tăng trưởng khá thấp và chỉ đạt xấp xỉ 7 tỷ USD. Nhưng từ đầu năm đến nay, XK gỗ đã lấy lại đà tăng trưởng khá tốt của những năm trước đây và đang hướng tới mục tiêu 7,5 tỷ USD.

Chế biến đồ gỗ XK

Theo Tổng cục Hải quan, trong quý 1/2017, XK gỗ và sản phẩm gỗ đã đạt 1,78 tỷ USD, tăng 17,1% so cùng kỳ năm ngoái. Với giá trị XK như trên, gỗ và sản phẩm gỗ đang dẫn đầu về giá trị XK trong các nhóm hàng nông lâm thủy sản.

Tuy nhiên, điều đáng nói nhất là mức tăng trưởng 17,1% không chỉ cao hơn hẳn so với 1,1% của cả năm ngoái mà còn tương đương với mức tăng trưởng cao của ngành gỗ trong một số năm trước đây. Đây là mức tăng trưởng cần thiết để giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ sớm đạt tới ngưỡng 10 tỷ USD mà các Bộ, ngành liên quan và cả ngành gỗ đang hướng tới vào năm 2020.

Còn riêng trong năm 2017, mục tiêu mà ngành gỗ hướng tới là tăng trưởng xuất khẩu 8 - 10% để đạt mức 7,5 tỷ USD.

Tuy nhiên, một số chuyên gia ngành gỗ cho rằng giá trị XK có thể đạt cao hơn nữa. Theo ông Huỳnh Văn Hạnh, PCT Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM, giá trị XK của cả ngành hàng gỗ trong năm nay có thể chạm mốc 8 tỷ USD.

Ông Hạnh đưa ra nhận định như trên dựa trên một số cơ hội mới cho ngành gỗ Việt Nam. Trước hết là việc sản phẩm gỗ từ Trung Quốc bị Mỹ áp thuế chống bán phá giá. Trung Quốc đang chiếm tới khoảng 37% thị phần đồ gỗ nhập khẩu ở Mỹ và là đối thủ lớn của Việt Nam ở thị trường quan trọng này (thị trường đồ gỗ Mỹ vào khoảng 30 tỷ USD/năm).

Do đó, việc đồ gỗ Trung Quốc bị Mỹ áp thuế chống bán phá giá sẽ khiến cho các đơn hàng từ Mỹ dịch chuyển sang các nước XK gỗ ở khu vực ASEAN, trong đó có Việt Nam. Mà Việt Nam lại đang là nước XK gỗ và sản phẩm gỗ lớn nhất ở ASEAN, thành ra, cơ hội cho ngành gỗ Việt Nam tận dụng đơn hàng từ Trung Quốc chuyển sang là rất lớn, nhất là đồ gỗ nội thất.

Bên cạnh đó, hàng loạt hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam ký kết với các nước và khu vực trong thời gian qua cũng đang tạo cơ hội lớn về thị trường cho ngành gỗ. Điển hình như việc XK gỗ và sản phẩm gỗ sang Hàn Quốc đang có sự tiến triển rất tốt kể từ sau khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc có hiệu lực.

3 tháng đầu năm nay, XK gỗ và sản phẩm gỗ sang Hàn Quốc đạt 143,84 triệu USD, tăng 16,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Năm 2016, dù kim ngạch XK gỗ cả nước chỉ tăng nhẹ 1,1% so năm 2015, nhưng giá trị đồ gỗ và sản phẩm gỗ XK sang Hàn Quốc vẫn tăng trưởng tốt ở mức 15,3%.

Theo đánh giá của Thương vụ Việt Nam tại Hàn Quốc, quan hệ thương mại mặt hàng gỗ và sản phẩm gỗ giữa Việt Nam với Hàn Quốc sẽ tiếp tục phát triển nhanh trong những năm tới nhờ chiều sâu kết nối trên nhiều mặt từ chính trị, ngoại giao đến đầu tư, thương mại giữa 2 quốc gia nói riêng và hội nhập thị trường nói chung.

Nếu loại bỏ được nguồn gỗ nguyên liệu không rõ nguồn gốc, xuất xứ, các loại gỗ có độ rủi ro cao trong các sản phẩm xuất khẩu, ngành gỗ Việt Nam sẽ có thêm nhiều cơ hội mở rộng, phát triển thị trường ở Hàn Quốc.

Nhu cầu của thị trường thế giới về một số mặt hàng gỗ có giá trị cao cũng là một yếu tố quan trọng cho việc gia tăng giá trị XK gỗ. Chẳng hạn, mặt hàng đồ nội thất được đánh giá là tăng mạnh về nhu cầu trên toàn thế giới trong năm 2017. Nắm bắt được cơ hội ấy, nhiều doanh nghiệp gỗ Việt Nam đã và đang đẩy mạnh đầu tư về công nghệ hiện đại theo hướng tự động hóa, đồng thời mở rộng quy mô sản xuất để đáp ứng các đơn hàng.

Ông Nguyễn Chiến Thắng, TGĐ Cty Scansia Paciffic, cho biết, nhiều nhà máy đang ban đầu dự tính chỉ mở rộng quy mô 25 - 30%, nhưng rồi đã nâng mức mở rộng quy mô lên 50%. Cty của ông Chiến cũng đã đầu tư xây dựng thêm một nhà máy chế biến gỗ để đáp ứng các đơn hàng.

Ngoài ra, không thể không nhắc tới sự tăng trưởng ổn định ở nhiều thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản…

Ba tháng đầu năm nay, XK gỗ sang Mỹ đạt 596 triệu USD, tăng 17,6% so cùng kỳ năm ngoái. XK gỗ sang Nhật Bản tuy có mức tăng trưởng khiêm tốn hơn (6,6%) nhưng cũng đã đạt hơn 256 triệu USD. Đặc biệt, thị trường Trung Quốc tuy được dự báo là không còn nhiều tiềm năng nhưng quý I/2017 lại tăng tới 62,4% so cùng kỳ năm ngoái khi đạt trên 276 triệu USD.

Theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, để đẩy mạnh XK gỗ trong năm 2017, 2 giải pháp lớn đã được đề ra. Thứ nhất là chọn ưu tiên phát triển mặt hàng ván nhân tạo vì mặt hàng này hoàn toàn sử dụng gỗ rừng trồng trong nước. Nhiều doanh nghiệp gỗ Việt Nam cũng đủ điều kiện, công nghệ để sản xuất sản phẩm này. Thứ hai là đa dạng hóa thị trường XK theo hướng tập trung nhiều hơn vào các thị trường đang có nhiều tiềm năng như Hàn Quốc, Ấn Độ, Trung Đông…